Sully de Clint Eastwood: aldonu la homon!

Mi spektis tiun ĉi filmon pro du kialoj: ĝia reĝisoro estas Clint Eastwood kaj la ĉefaktoro Tom Hanks. Ĉu tio sufiĉas por krei bonan filmon? Mi ne certas. Ĉu ĝi tamen estas spektinda? Sendube.

Jam plurfoje mi esprimis mian admiron je Clint Eastwood, la unika reĝisoro kiu ju pli aĝas des pli brilas. Lastatempe li kreis jam dekon da bonegaj filmoj, esplorante ŝlosilajn punktojn de la usonaj historio, socio kaj kulturo. Enmigrintoj, sekretaj servoj, virinaj rajtoj – li tuŝas ĉion majstre kaj sentime. Sed kio allogis lin en tiu ĉi historio?


Malgraŭ tento imagi centmilan filmon-katastrofon, gloriganta la ĉefpiloton Chesley Sullenberger (Sully), kiu la 15an de januaro 2009 savis 155 vivojn en paneinta aviadilo kaj eventuale multe pli surtere, alriveriĝinte surHudsonon, li evitis tiun ĉi vojon. La akcidento mem aspektas flanka afero, al kiu la ĉefheroo jen kaj jen revenas por solvi iun alian problemon. Sed kiun?
Alia tento estas konsideri la filmon priskribo de la malfacila batalado de solula civitano kontraŭ senanima ŝtata sistemo (kiel en “Substituo”). Sed ankaŭ tio apenaŭ estas speciale grava kaj interesa afero por la reĝisoro, des pli ke enketistoj de la Nacia Konsilio pri la transporta sekureco kondutas en la filmo rigore, sed profesie, kaj fine malkaŝe kaj sincere agnoskas sian eraron. Mi jam ne diru ke en la realo tiu kontraŭstaro estis eĉ pli milda, do la respondeculoj de la Konsilio protestis kontraŭ la filma versio de la eventoj kaj Sully mem post legi la scenaron petis almenaŭ ŝanĝi iliajn nomojn. Do kion finfine volas diri al ni la eminenta reĝisoro?
Mi pensas ke la kerno de la afero esprimiĝas en unu frazo, kiun Sully diras dum la fina kunsido de la enketkomisiono. En tiu tago la enketistoj diras, ke ĉiuj simuladoj en komputiloj, inkluzive tiujn kun partopreno de la vivaj pilotoj, montris ke la aviadilo povus alteriĝi sur iu ajn el du proksimaj flughavenoj, do la ĉefpiloto riskis senbezone, suriĝante al la rivero. Ĉiuj silentiĝas, ĉar la argumentoj aspektas fere nekontesteblaj. 
La sola persono kiu rimarkis la eraron estis Sully mem. Li diris ke tiuj ĉi simuladoj okazis en idealaj kondiĉoj, kiam la skipanoj jam sciis kio okazis, do ili ne bezonis analizi kaj elekti, sed povis decidi tuj, sen perdi la varolegan tempon. Ili kondutis kiel maŝinoj kun perfektaj elirdatumoj. Sed reala vivo malsimilas al tiu virtuala, same kiel la homo ne kondutas maŝine. “Vi juĝas la homon” diras li al la enketistoj “Do aldonu la homon!” Post korekti la simuladon, aldoninte 35 sekundojn minimume bezonatajn por ke la pilotoj faru decidon, ĉiuj vidis la rezulton – la aviadilo kraŝis sen atingi la flugahvenojn.
Laŭ mia impreso la filmo estas iom malvigla, foje eĉ teda, iom simila tiurilate al “Problemo kunturnado”. Ĉu la 86-jara majstro jam tro inklinas al sentimentaj historioj kaj ne kapablas krei filmon dinamikan kaj atentokaptan? Mi ne scias. Eble li intence stompis ĉiujn eventojn kaj pensojn por ke sur tiu ĉi pala fono pli bone videbliĝu lia ĉefa kaj vere tre grava en nia ĉiam pli virtuala epoko penso: “Aldonu la homon!”

Comments